Χειριστής ανιχνευτή μετάλλων ανακάλυψε ένα παλιό νόμισμα – Τελικά αποδείχθηκε ότι ήταν «θησαυρός»

Το αρχαιότερο γνωστό νόμισμα που κόπηκε στη Σκωτία —πριν από σχεδόν 900 χρόνια— πλέον, έχει περιέλθει στην κατοχή του κράτους, αφού ανακαλύφθηκε από έναν ερασιτέχνη χειριστή ανιχνευτή μετάλλων.

Το μεσαιωνικό αργυρό νόμισμα του Δαβίδ Α΄ ανακαλύφθηκε σε μια δασώδη περιοχή κοντά στο Πένικιουικ του Μιντλόθιαν και πλέον έχει παραχωρηθεί στα Εθνικά Μουσεία της Σκωτίας (NMS) από την Επιτροπή Κατανομής Αρχαιολογικών Ευρημάτων της Σκωτίας.

Ο Βασιλιάς

Δαβίδ Α΄ της Σκωτίας, ο οποίος βασίλεψε από το 1124 έως το 1153, εισήγαγε το πρώτο σύστημα νομισματοκοπίας της χώρας. Μέχρι πρότινος θεωρούνταν ότι όλα τα πρώιμα νομίσματά του είχαν δημιουργηθεί σε ένα νομισματοκοπείο στο Καρλάιλ (Carlisle) της Κάμπρια, τον έλεγχο του οποίου απέκτησε τη δεκαετία του 1130.

Ωστόσο, το νόμισμα που ανακάλυψε ο χειριστής ανιχνευτή μετάλλων φέρει μια επιγραφή που αποδεικνύει ότι κόπηκε στο Εδιμβούργο. Το μεσαιωνικό αργυρό νόμισμα του Δαβίδ Α΄ ανακαλύφθηκε σε μια δασώδη περιοχή κοντά στο Πένικιουικ του Μιντλόθιαν και έχει πλέον παραχωρηθεί στα Εθνικά Μουσεία της Σκωτίας (NMS) από την Επιτροπή Κατανομής Αρχαιολογικών Ευρημάτων της Σκωτίας.

Η Alice Blackwell, επιμελήτρια μεσαιωνικής αρχαιολογίας και ιστορίας στα Εθνικά Μουσεία της Σκωτίας (NMS), δήλωσε: «Αυτό το νόμισμα κόπηκε στο όνομα του Βασιλιά Δαβίδ Α΄, ο οποίος κυβέρνησε τη Σκωτία από το 1124 έως το 1153, και ήταν ο Δαβίδ εκείνος που εισήγαγε το πρώτο σύστημα νομισματοκοπίας που κόπηκε στη Σκωτία».

Το μεσαιωνικό αργυρό νόμισμα του Δαβίδ Α΄ ανακαλύφθηκε σε μια δασώδη περιοχή κοντά στο Πένικιουικ του Μιντλόθιαν και έχει πλέον παραχωρηθεί στα Εθνικά Μουσεία της Σκωτίας (NMS) από την Επιτροπή Κατανομής Αρχαιολογικών Ευρημάτων της Σκωτίας. | Φωτογραφία: Neil Hanna/PA Wire

Η Σκωτία δεν είχε παράγει ποτέ δικό της νόμισμα στο παρελθόν. Οποιαδήποτε νομίσματα έχουν βρεθεί στη Σκωτία πριν από αυτή την ημερομηνία είχαν κοπεί αλλού, είτε επρόκειτο για νομίσματα της Ρωμαϊκής εποχής, είτε της εποχής των Βίκινγκς, είτε για μεσαιωνικά νομίσματα.

Έτσι, εκείνος δημιούργησε το πρώτο σύστημα νομισματοκοπίας της Σκωτίας. Μέχρι αυτή την ανακάλυψη, όλα τα πρώτα, τα αρχαιότερα νομίσματα του Δαβίδ είχαν κοπεί στο Καρλάιλ. Το νόμισμα είναι πραγματικά σημαντικό, διότι είναι το πρώτο αυτού του αρχαιότερου τύπου, το αρχαιότερο από τα νομίσματα που έχουν στην πραγματικότητα κοπεί εκτός του Καρλάιλ.

«Κόπηκε στο Εδιμβούργο, οπότε είναι η πρώτη φορά που έχουμε σκωτσέζικο νόμισμα να κόβεται σε αυτό που αποτελούσε τον πυρήνα του σκωτσέζικου βασιλείου». Ο Δαβίδ Α΄ έχασε αργότερα τον έλεγχο του Καρλάιλ. Το νόμισμα που βρέθηκε στο Μιντλόθιαν (Midlothian) χρονολογείται στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1130

Στην μία πλευρά έχει ένα πορτρέτο του κεφαλιού του μονάρχη και στην άλλη ένα σχέδιο βασισμένο σε σταυρό, ενώ φέρει την επιγραφή +E(A?)BALD:E[…]ONESBVRG — με το ESBVRG να υποδεικνύει ότι κόπηκε στο Εδιμβούργο.

Η ανακάλυψη αυτή θα βοηθήσει τους ειδικούς να διευρύνουν την κατανόησή τους για το πώς και το πού κόβονταν τα νομίσματα κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους.

Το μεσαιωνικό αργυρό νόμισμα του Δαβίδ Α΄ ανακαλύφθηκε σε μια δασώδη περιοχή κοντά στο Πένικιουικ. | Φωτογραφία: Neil Hanna/PA Wire

Πώς ανατρέπονται οι εδραιωμένες αντιλήψεις

Η Δρ. Blackwell δήλωσε: «Αυτό που το καθιστά πραγματικά σημαντικό είναι ότι, μέχρι να βρούμε αυτό το νόμισμα, πιστεύαμε πως όλη η πρώτη σειρά νομισμάτων του Δαβίδ παρήχθη στο Καρλάιλ, καθώς δεν υπάρχουν ουσιαστικά καθόλου γραπτές πηγές που να εξηγούν πώς παραγόταν η νομισματοκοπία, πού, πότε, γιατί άλλαξαν τα πράγματα, γιατί άλλαξαν τα σχέδια ή οτιδήποτε από όλα αυτά». 

«Υπάρχουν ελάχιστες γραπτές πηγές γι’ αυτό όσον αφορά τη Σκωτία. Έτσι, τα ίδια τα νομίσματα αποτελούν την πρωτογενή πηγή. Είναι η πρώτη φορά που μπορούμε να δούμε αυτή την πολύ πρώιμη κοπή νομισμάτων στο Εδιμβούργο».

Το παλαιότερο γνωστό νόμισμα που κόπηκε στη Σκωτία – σχεδόν 900 χρόνια πριν – το οποίο αποκτήθηκε για το έθνος μετά την ανακάλυψή του από έναν χειριστή ανιχνευτή μετάλλων. | Νeil Hanna/PA Wire

Η Δρ Blackwell δήλωσε ότι τα πρώτα σκωτσέζικα νομίσματα είναι αρκετά σπάνια και η ανακάλυψη ακόμα ενός έχει τη δυνατότητα να διευρύνει την κατανόησή μας για το πώς παρήχθη το πρώτο σύστημα νομισματοκοπίας και πώς άρχισε να χρησιμοποιείται στη Σκωτία.

Αργότερα, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Δαβίδ Α΄, κόπηκαν νομίσματα σε περιοχές που περιλάμβαναν το Περθ, το Μπέργουικ-απόν-Τουίντ, το Αμπερντίν, το Σεντ Άντριους και το Ρόξμπουργκ στα Σκωτσέζικα Σύνορα (Scottish Borders).

Εκτός από την εισαγωγή της πρώτης νομισματοκοπίας της Σκωτίας, η βασιλεία του περιλάμβανε την ίδρυση βασιλικών δήμων (royal burghs), όπως το Περθ, το Ντανφέρμλιν και το Στέρλινγκ, καθώς και την αναδιοργάνωση των πολιτικών θεσμών.

Θεωρείται ότι το νόμισμα που βρέθηκε κοντά στο Πένικιουικ απλώς έπεσε κατά λάθος από κάποιον περαστικό κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους. Το νόμισμα βρέθηκε το 2023 από έναν χειριστή ανιχνευτή μετάλλων, ο οποίος το ανέφερε στην υπηρεσία Θησαυρων Νομισμάτων όπως απαιτείται από τον νόμο, και παραχωρήθηκε στα Εθνικά Μουσεία της Σκωτίας (NMS) το φθινόπωρο του 2025.

 

Η αξία του εκτιμήθηκε στις 15.000 λίρες (17.000 ευρώ), ποσό που καταβλήθηκε στον χειριστή του ανιχνευτή ως ανταμοιβή από τον King’s and Lord Treasurer’s Remembrancer (Επιμελητής του Θησαυροφυλακίου του Βασιλιά), αφού τα χρήματα δόθηκαν στο Στέμμα από τα NMS. Το νόμισμα θα αξιοποιηθεί για έρευνα, αλλά υπάρχει η ελπίδα ότι θα εκτεθεί στο κοινό στο μέλλον.

Από το enikos