Νέα έρευνα ρίχνει φως στο χιλιάδες ετών μυστήριο που έχει να κάνει με τους λόγους που οι Ιεροσολυμίτες πριν από 2.100 χρόνια αποσυναρμολόγησαν προσεκτικά μεγάλο οχυρωματικό τείχος — πιο ογκώδες από τα σημερινά τείχη της Παλαιάς Πόλης — και έθαψαν το σημείο κάτω από ένα βασιλικό παλάτι.
Ένα εντυπωσιακό τμήμα του τείχους οχύρωσης της Ιερουσαλήμ από τον δεύτερο αιώνα π.Χ. ανακαλύφθηκε στους χώρους του συγκροτήματος του Πύργου του
Δαβίδ στην Παλαιά Πόλη, όπως ανακοίνωσαν τη Δευτέρα η Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ (IAA) και το Μουσείο Πύργου του Δαβίδ Ιερουσαλήμ.Η ιστορία των ερειπίων στην Ιερουσαλήμ
Τα ερείπια, μήκους άνω των 40 μέτρων και πλάτους περίπου πέντε μέτρων, βρέθηκαν στην περιοχή που είναι γνωστή ως συγκρότημα Kishle, η οποία κατά τη διάρκεια της Βρετανικής Εντολής χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή, μεταξύ άλλων και για μέλη της εβραϊκής αντίστασης.
Περίπου το 134 π.Χ., τρεις δεκαετίες μετά την ιστορία του Χανουκά και την ίδρυση της δυναστείας των Ασμοναίων, η Ιερουσαλήμ δέχθηκε ξανά επίθεση από έναν άλλο Έλληνα βασιλιά ονόματι Αντίοχο, ο οποίος έφερε το ίδιο όνομα με τον κακό της ιστορίας του Χανουκά.
Σύμφωνα με τον ρωμαιοεβραίο ιστορικό του 1ου αιώνα μ.Χ., Φλάβιο Ιώσηπο, για να σώσει την Ιερουσαλήμ, ο ηγέτης των Ασμοναίων Ιωάννης Υρκανός Α’ συμφώνησε να καταστρέψει τις οχυρώσεις της πόλης και να πληρώσει στον Αντίοχο Ζ’ Σιδήτη 3.000 τάλαντα χρυσού, τα οποία απέσυρε από τον τάφο του βασιλιά Δαβίδ.
«Γκρέμισε τις οχυρώσεις που περικύκλωναν την πόλη και υπό αυτές τις συνθήκες ο Αντίοχος διέλυσε την πολιορκία και αναχώρησε», γράφει ο Ιώσηπος στο 13ο βιβλίο των «Ιουδαϊκών Αρχαιοτήτων» (8:3).
Η αφήγηση του Ιώσηπου προσφέρει μια πιθανή εξήγηση για την ιστορική καταστροφή των ερειπίων του τείχους που αποκαλύφθηκαν στην ανασκαφή, δήλωσε στους Times of Israel ο Δρ. Amit Re’em, ένας από τους επικεφαλής της ανασκαφής της Αρχής Αρχαιοτήτων του Ισραήλ (IAA) και επικεφαλής αρχαιολόγος για την περιοχή της Ιερουσαλήμ.
«Αυτό που είδαμε στην ανασκαφή, και αυτό έχει πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι το τείχος, αυτή η τεράστια οχύρωση, καταστράφηκε εσκεμμένα μέχρι το έδαφος, μέχρι τη βάση του», είπε ο Ρε’έμ σε τηλεφωνική συνέντευξη.
«Μόνο ο κορμός του τείχους επέζησε. Δεν ήταν τυχαία καταστροφή, ούτε το αποτέλεσμα κάποιας τεράστιας μάχης ή του περάσματος του χρόνου. Οπότε, το μεγάλο ερώτημα είναι ποιος το έκανε;»
Τη δεκαετία του 1980, εκατοντάδες πέτρες καταπέλτη, αιχμές βελών, σφεντόνες και μολύβδινες σφαίρες βρέθηκαν σε μια ανασκαφή σε μια περιοχή δίπλα στο τείχος, τα οποία οι ερευνητές ερμήνευσαν ως αποδεικτικά στοιχεία της πολιορκίας του Αντίοχου Ζ’.
Ο Ρε’έμ και η ομάδα του πρόσφεραν μια άλλη πιθανή ερμηνεία για την εσκεμμένη καταστροφή του τείχους. Δεδομένου ότι το τμήμα που αποκάλυψαν βρισκόταν ακριβώς εκεί όπου ο βασιλιάς Ηρώδης θα έχτιζε το παλάτι του περίπου έναν αιώνα αφότου ο Υρκανός κυβερνούσε την Ιερουσαλήμ, είναι πιθανό να διέταξε να γκρεμιστεί το τείχος.
«Γνωρίζουμε ότι το ιδιωτικό βασιλικό παλάτι του βασιλιά Ηρώδη βρισκόταν στην περιοχή της σημερινής Πύλης της Ιάφας, του Πύργου του Δαυίδ και της Αρμενικής Συνοικίας, όπως περιγράφεται καλά στα γραπτά του Ιωσήπου», είπε ο Ρε’έμ.
«Το τείχος θάφτηκε εσκεμμένα βαθιά μέσα στα θεμέλια του παλατιού του Ηρώδη, και το ερώτημα είναι, αν στεκόταν ακόμα, γιατί ο βασιλιάς Ηρώδης δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το τεράστιο τείχος ως μέρος του παλατιού του ή του τείχους της πόλης του;» πρόσθεσε.
«Νομίζω ότι η λύση μπορεί να είναι ότι ο βασιλιάς Ηρώδης εκείνες τις μέρες ήθελε να στείλει ένα μήνυμα στο εβραϊκό κοινό: όχι άλλοι Εβραίοι βασιλιάδες, όχι άλλη δυναστεία των Ασμοναίων. Είμαι εδώ εγώ».
«Ο Ηρώδης, ο οποίος κυβέρνησε την Ιουδαία ως υποτελής βασιλιάς της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, καταγόταν από Ιδουμαίους προσήλυτους στον Ιουδαϊσμό από την πλευρά του πατέρα του, ενώ η μητέρα του ήταν Αράβισσα, πιθανώς Ναβαταίας καταγωγής».
Σύμφωνα με τον Ρε’έμ, οι αρχαιολόγοι χρονολόγησαν το τείχος στην περίοδο των Ασμοναίων με βάση το αρχαιολογικό πλαίσιο.
«Αρχαιολόγοι αποκαλύπτουν ένα τμήμα του τείχους της Ιερουσαλήμ που χτίστηκε στους Ασμοναϊκούς χρόνους (δεύτερος αιώνας π.Χ.) στο συγκρότημα του Μουσείου Πύργου του Δαυίδ Ιερουσαλήμ στην Παλιά Πόλη, σε μια ανακάλυψη που ανακοινώθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2025». Φωτογραφία: Dor Pazuelo/Μουσείο Πύργου του Δαυίδ Ιερουσαλήμ
Τι μαρτυρά το “κλειδωμένο” τείχος κάτω απ’ το παλάτι του Ηρώδη
«Πρώτα απ’ όλα, το τείχος είναι κατασκευασμένο από πολύ χαρακτηριστικές πέτρες που φαίνονται συχνά σε κτίρια των Ασμοναίων στην Ιερουσαλήμ και σε όλο το Ισραήλ, ενώ και η τεχνική δόμησης είναι επίσης τυπική αυτής της περιόδου», είπε.
«Επιπλέον, έχουμε μικρά ευρήματα όπως κεραμικά και νομίσματα από την περίοδο των Ασμοναίων που σχετίζονται με αυτό το τείχος. Ένα άλλο επιχείρημα είναι η στρωματογραφία του ευρήματος: Το τείχος είναι “κλειδωμένο” κάτω από το Παλάτι του Ηρώδη, πράγμα που σημαίνει ότι προϋπήρχε αυτού, και πάνω από κατάλοιπα από την περίοδο του Πρώτου Ναού (1200-586 π.Χ.). Ταυτόχρονα, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να λάβουν κατάλληλα δείγματα για χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα (ραδιοχρονολόγηση)».
Συχνά, οργανικά κατάλοιπα όπως σπόροι, άχυρο ή παρόμοια υλικά που επιτρέπουν τη χρονολόγηση τειχών ή κτιρίων, βρίσκονται παγιδευμένα στον κονίαμα ή το τσιμέντο που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των δομών. Ωστόσο, ο Ρε’έμ εξήγησε ότι το τείχος των Ασμοναίων ανεγέρθηκε χρησιμοποιώντας ξηρή τεχνική, χωρίς τσιμέντο ή κονίαμα», πρόσθεσε. Ο Ρε’έμ πίστευε ότι, δεδομένου του μεγέθους της κατασκευής, το τείχος πρέπει να είχε χτιστεί όταν η δυναστεία των Ασμοναίων ήταν ήδη καλά εδραιωμένη, όχι νωρίτερα από περίπου το 140 π.Χ.
«Ο Ιώσηπος περιέγραψε αυτή την οχύρωση με μεγάλη ακρίβεια, με τους πύργους και τις πύλες της», είπε. «Πλάτος πέντε μέτρων είναι πραγματικά τεράστιο, και πιστεύουμε ότι το αρχικό ύψος του τείχους μπορεί να ήταν ψηλότερο από το σημερινό οθωμανικό τείχος». Ενώ άλλα τμήματα του τείχους των Ασμοναίων είχαν αποκαλυφθεί προηγουμένως στην πόλη, το νέο εύρημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει του μεγέθους και της κατάστασης διατήρησής του, αλλά και επειδή επέτρεψε στους αρχαιολόγους να δουν το πλήρες πλάτος της κατασκευής, σύμφωνα με τον Ρε’έμ. «Στα περισσότερα σημεία, μόνο η εξωτερική όψη του τείχους είναι εκτεθειμένη, αλλά εδώ βρήκαμε το εσωτερικό τμήμα, το οποίο είναι πολύ ενδιαφέρον για την έρευνα», σημείωσε.
«Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής, οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν επίσης ένα τμήμα ενός παλαιότερου τείχους, το οποίο πιστεύουν ότι χρονολογείται από την Περίοδο του Πρώτου Ναού . Για αυτό το τείχος, διεξάγουμε χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα. η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη», δήλωσε ο Ρε’έμ. «Η ανασκαφή διεξήχθη καθώς το Μουσείο Πύργου του Δαυίδ προετοιμαζόταν να ανοίξει το συγκρότημα Kishle ως τη νέα του Πτέρυγα Schulich για την Αρχαιολογία, την Τέχνη και την Καινοτομία».
«Αιχμές βελών και πέτρες καταπέλτη από την περίοδο των Ασμοναίων σε έκθεση στο Μουσείο Πύργου του Δαυίδ Ιερουσαλήμ.» Φωτογραφία: Emil Aladjem, Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ
«Δεσμευόμαστε να διατηρήσουμε αυτό το εντυπωσιακό και μοναδικό θέαμα και να επιτρέψουμε στο ευρύ κοινό να βιώσει αυτόν τον απτό σύνδεσμο με το παρελθόν της Ιερουσαλήμ που εκτείνεται σε χιλιάδες χρόνια», δήλωσε σε ανακοίνωσή της η Eilat Lieber, διευθύντρια του μουσείου.
«Στη νέα πτέρυγα, οι επισκέπτες θα στέκονται σε ένα διαφανές δάπεδο πάνω από αυτές τις αρχαίες πέτρες και, μαζί με τις ερμηνείες σύγχρονων καλλιτεχνών, αυτή η πτέρυγα θα προσφέρει μια νέα σύνδεση με την ιστορία και την κληρονομιά της πόλης».
Από το enikos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου