Oneida Limited: Η άνοδος και η πτώση μιας περίεργης αίρεσης

Ονάιντα, Νέα Υόρκη

Αυτή η μικρή πόλη στο κέντρο της πολιτείας έχει πάρει το όνομα της από μια ινδιάνικη φυλή των Ιροκουά. Μερικά χιλιόμετρα από το κέντρο βρίσκεται ένας χώρος 800 στρεμμάτων που κάποτε φιλοξενούσε μια διαφορετική ομάδα ανθρώπων. Το κοινοτικό Μέγαρο Oneida.
Σύμφωνα με τον Άντονι Γουόντερλι ανάμεσα στα 165 δωμάτια αυτής της τεράστιας οικίας υπάρχουν κάποια
σημαντικά αντικείμενα. Βοηθούν στην κατανόηση των ανθρώπων που ζούσαν εδώ.
Είναι μεταλλικά αντικείμενα μήκους 10-15 εκ. Έχουν θαμπώσει. Με αυτά τα ασημικά έτρωγε μια φαινομενικά υγιή κοινότητα που έκρυβε ένα σκοτεινό μυστικό.
Τι ρόλο έπαιξαν αυτά τα ασημικά στην άνοδο και πτώση μιας ριζοσπαστικής ουτοπικής αίρεσης.

Φεβρουάριος 1834.
John_Humphrey_NoyesΝιου Χέιβεν, Κονέτικατ. Ένας υποσχόμενος νεαρός φοιτητής θεολογίας, ο John Humphrey Noyes είναι δευτεροετής στο Γέιλ. Μια πρόσφατη αποκάλυψη για τη σωτηρία του ανθρώπου προκαλεί στον νεαρό φοιτητή μια θρησκευτική αφύπνιση.

Άρχισε να λέει ότι είσαι ελεύθερος από αμαρτίες τώρα. Δε χρειάζεται να ζητάς άφεση. Μετά ανακοίνωσε πως ήταν τέλειος.
Η αιρετική δήλωση συνταράζει τον κλήρο και ο Noyes αποβάλλεται από τη σχολή. Ο νεαρός όμως είναι απτόητος. Πιστεύει πως ο Θεός του αποκάλυψε τα κλειδιά για τη σωτηρία.
Ότι οι άντρες και οι γυναίκες είναι ίσοι. Και ότι ο σκοπός του είναι να φτιάξει μια κοινωνία βάσει αυτών των αρχών. Έτσι, αρχίζει να ψάχνει μαθητές.

Ο Noyes είχε την ικανότητα να βγάζει τον καλύτερο εαυτό των άλλων. Και όλοι έμοιαζαν να λάμπουν στην αύρα του χαρίσματος του.
Τώρα, με τους μαθητές του ο Noyes θέλει να χτίσει τη δική του Εδέμ. Βρίσκει το μέρος σε ένα οικόπεδο στο Oneida. Πρώτα έχτισε ένα κοινοβιακό σπίτι. Σε αυτό το σπίτι δημιουργεί έναν τρόπο ζωής όπου άντρες και γυναίκες παίζουν δουλεύουν και μαθαίνουν μαζί.
Για να συντηρηθούν στράφηκαν από νωρίς στη βιομηχανία και στη μεταποίηση. Αρχίζουν να παράγουν και να πουλούν διάφορα οικιακά αγαθά. Τα πιο επιτυχημένα προϊόντα τους είναι τα ασημικά καθημερινής χρήσης.

Τα ασημικά που εκτίθενται σήμερα στο Κοινοτικό Μέγαρο Oneida. Οι πωλήσεις ξεπερνούν κάθε προσδοκία. Τα ασημικά ξεπουλάνε.
Τη δεκαετία του 1860 η Εδέμ του Noyes ανθίζει. Τα μέλη φτάνουν σχεδόν τα 300. Ως κοινότητα, ήταν πλούσιοι και μπορούσαν να έχουν πολλές ανέσεις. Έτσι πίστευαν ότι ήταν όντως ο Παράδεισος επί της γης.
Πίσω όμως από το πέπλο ευτυχίας και τελειότητας ο Noyes καθιερώνει μια ασυνήθιστη πρακτική που θα γκρεμίσει την ουτοπία του.

Έτος 1878.
Καθώς η ουτοπία του Noyes αναπτύσσεται δημοσιογράφοι δείχνουν ενδιαφέρον για τη ζωή στην κοινότητα. Σύντομα αρχίζουν να αναφέρουν μια ποταπή πρακτική.

Φαίνεται πως η βάση των θρησκευτικών τους πιστεύω είναι οι πολυγαμικές σεξουαλικές σχέσεις. Πίστευαν πως ο ρομαντικός έρωτας μεταξύ δυο ανθρώπων ήταν εγωιστική πράξη. Οικογένειες που πήγαιναν μαζί χωρίζονταν. Τα παντρεμένα ζευγάρια δεν κοιμόντουσαν μαζί.
Ο Noyes είχε παντρέψει συμβολικά όλους τους άντρες με όλες τις γυναίκες σε ένα σύστημα που αποκαλείται σύνθετος γάμος. Έτσι, μέλη της κοινότητας μπορούν να κάνουν σεξ με πολλούς συντρόφους.
Υπήρχαν περιορισμοί όμως. Ο Noyes επέβαλε μια αυστηρή πολιτική ελέγχου των γεννήσεων. Επίσης έλεγχε τις σχέσεις με σιδερένια γροθιά. Αποφάσιζε ποιοι μπορούσαν να κοιμηθούν μαζί.

Καθώς περνούσαν τα χρόνια όμως, τα μέλη μεγάλωναν. Έτσι, ο Noyes αποφάσισε να εφαρμόσει ένα σχέδιο για να δημιουργήσει μια νέα γενιά. Η κοινότητα εφάρμοσε ένα πρόγραμμα αναπαραγωγής. Οι αρχηγοί ζευγάρωναν με τα πιο προηγμένα πνευματικά μέλη για να τεκνοποιήσουν.
Οι τοπικές αρχές και ο κλήρος εξοργίζονται από τις παρεκκλίνουσες σεξουαλικές πρακτικές της αίρεσης και ξεκινούν μια εκστρατεία για να σταματήσουν τον Noyes. Τους προσεγγίζουν μέλη που έχουν βαρεθεί τον αυταρχισμό του Noyes και αποκαλύπτουν ένα σοκαριστικό μυστικό. Ο Noyes κοιμάται με τις ανήλικες παρθένες της ομάδας.

Οι αρχές προετοιμάζονται για τη σύλληψη του Noyes. Ο κήρυκας όμως μαθαίνει για την επερχόμενη σύλληψη του. Ο Τζον Χάμφρι Noyes αποφάσισε ότι έπρεπε να πάει στον Καναδά. Απομονωμένος ο Noyes πέφτει σε βαθιά κατάθλιψη και πεθαίνει το 1886.
Τώρα χωρίς το Noyes, το κοινόβιο διαλύεται σιγά σιγά. Τα μέλη φεύγουν για να κάνουν συμβατικές οικογένειες. Έγιναν οικειοθελώς συνηθισμένοι Αμερικανοί.
Τα μέλη όμως είχαν μετοχές στην εταιρεία Oneida Community Limited. Η εταιρεία συνεχίζει να παράγει ασημικά. Με τον καιρό αναπτύσσεται.

-->
Σήμερα η Oneida Limited είναι από τις μεγαλύτερες εταιρείες στο χώρο. Μπορεί οι αρχές και τα ιδανικά της κοινότητας να έχουν χαθεί. Αυτά τα ασημικά όμως θυμίζουν την άνοδο και την πτώση μιας περίεργης αίρεσης, και την αποκάλυψη των μυστικών ενός ασύλου.

Αναστάσιος Ντίνος

loading...