Μήπως κάποιοι παρερμηνεύουν την Ελληνική Μυθολογία;

Nα προλάβουμε μια παρεξήγηση: Όχι πως διαβάζοντας τους ελληνικούς μύθους δεν θα συναντήσουμε και αγριότητες, σφαγές αθώων παιδιών, γυναικών και γερόντων, ατιμώσεις, προδοσίες, ραδιουργίες ακόμα και μητροκτονίες, αδελφοκτονίες, παιδοκτονίες, αιμομιξίες κ.ά. Όλων των τόπων οι παραδόσεις έχουν να παρουσιάσουν όμοια παραδείγματα• γιατί οι λαοί συγκρατούν μέσα στην προφορική παράδοση ιστορίες από τα παλαιότερα στάδια του πολιτισμού τους, όπου οι αγριότητες ήταν
συνηθισμένες, συχνά μάλιστα τους αρέσει να πολλαπλασιάζουν με τη φαντασία τους τα ανομήματα που τους έχουν παραδοθεί!..
ΕΙΝΑΙ αλήθεια ότι πολλοί αναγνώστες, διαβάζοντας την Ελληνική Μυθολογία, παρερμηνεύουν ή παρεξηγούν ορισμένα γεγονότα που αναφέρονται σ’ αυτήν. Γεγονότα τα οποία πολλάκις ερμηνεύονται από την προϊστορία τους, αφού, όπως ισχυριζόμαστε εδώ και δεκάδες χρόνια, η Ελληνική Μυθολογία δεν είναι, παρά οαπόηχος μιας πανάρχαιας Ελληνικής Ιστορίας.

Nα προλάβουμε μια παρεξήγηση, λένε οι συντάκτες της Ελληνικής Μυθολογίας της Εκδοτικής Αθηνών. : Όχι πως διαβάζοντας τους ελληνικούς μύθους δεν θα συναντήσουμε και αγριότητες, σφαγές αθώων παιδιών, γυναικών και γερόντων, ατιμώσεις, προ­δοσίες, ραδιουργίες ακόμα και μητροκτονίες, αδελφοκτονίες, παιδοκτονίες, αιμομιξίες κ.ά.

Όλων των τόπων οι παραδόσεις έχουν να πα­ρουσιάσουν όμοια παραδείγματα· γιατί οι λαοί συγκρατούν μέσα στην προφορική παράδοση ιστορίες από τα παλαιότερα στάδια του πολιτι­σμού τους, όπου οι αγριότητες ήταν συνηθισμέ­νες, συχνά μάλιστα τους αρέσει να πολλαπλασιά­ζουν με τη φαντασία τους τα ανομήματα που τους έχουν παραδοθεί.

Μέσα από τη λαϊκή αυτή δημιουργία υψώνεται ο ελληνικός μύθος, που, όπως είδαμε, από τη στιγμή που τον πρωτογνωρίζουμε, βρίσκεται στα χέρια προσωπικών ποιητών. Οι ποιητές αυτοί δεν είναι δυνατό να εξοστρακίσουν τις παλιές ιστο­ρίες, γιατί ό,τι ήθελαν να δώσουν δεν ήταν βέβαια μία χρηστομάθεια, κατάλληλη να τη διαβάζουν τα παιδιά. Γι' αυτό άλλωστε οι φιλόσοφοι (ο Πυθαγό­ρας, ο Ξενοφάνης, ο Ηράκλειτος, ο Πλάτων κ.ά.) θα καταδικάσουν την επική και τη δραματική ποί­ηση. Την ιστορία των προγόνων τους ήθελαν να απαθανατίσουν στα έργα τους οι ποιητές, και η μυθολογία ήταν γΓ αυτούς ιστορία (βλ. σ. 61 κ.ε.).

Άλλωστε, υπάρχουν περιπτώσεις που η αρετή, για να εξαρθεί, έχει απόλυτη ανάγκη να αντιμε­τωπίσει την κακία. Πώς θα ήταν ο Ηρακλής και ο Θησέας ευεργέτες των ανθρώπων, αν δεν είχε πλαοτεί η σειρά των κακοποιών που εξαφάνισαν; Και πώς θα προβαλλόταν η ανθρωπιά του Οδυσ­σέα στον «Αίαντα» του Σοφοκλή, αν δεν είχε νο συγκρουστεί με το απάνθρωπο μίσος του Αγαμέ­μνονα για τον Αίαντα; Και πώς θα μας συγκλόνιζε η φιλάνθρωπη στάση του Αχιλλέα μπροστά στον Πρίαμο, αν δεν τον είχαμε δει πιο πριν με τα χέ­ρια γεμάτα αίμα από τους Τρώες που έσφαζε αλύ­πητα; Και πώς θα υψωνόταν η Αντιγόνη σε υπε­ρασπιστή των άγραφων νόμων, πρόθυμη να χάσει και τη ζωή της για την πίστη της, αν δεν είχε σκληρό αντίμαχο απέναντι της τον Κρέοντα;

-->
Οπωσδήποτε, φανερή είναι η τάση των ποιητών μέσα από τις παραδομένες αγριότητες των πολέ­μων και τις άλλες απάνθρωπες ιστορίες να πλά­σουν μορφές ηρώων, που υπερνικούν τα κατώτε­ρα πάθη τους και ενσαρκώνουν όλες τις ανθρώ­πινες αρετές. Η ιδιαίτερη σημασία του ελληνικοί μύθου είναι ότι μέσα στην υπερχιλιόχρονη εξέλι­ξη του κατόρθωσε να αναδείξει μία μεγάλη σειρά από ήρωες με υψηλή ανθρωπιά.

Με σεβασμό και τιμή

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝ. ΣΑΚΚΕΤΟΣ

loading...