Τι ήταν ακριβώς η Ακαδημία του Πλάτωνος;

Κοντά στην Ακαδήμεια βρισκόταν ο τάφος του Πλάτωνα, που είχε κοντά στον Κολωνό ένα εξοχικό σπίτι με κήπο. Όταν εγκατέλειψε το γυμνάσιο της Ακαδημείας, όπου δίδασκε ο Πλάτωνας, εξακολούθησε τη διδασκαλία του σε αυτόν τον κήπο, όπου ίδρυσε ιερό των Μουσών (Μουσείο). Ο άμεσος διάδοχός του Σπεύσιππος έβαλε να στήσουν στον κήπο αγάλματα των Χαρίτων και ένας Πέρσης που λεγόταν Μιθριδάτης έστησε έναν
ανδριάντα του Πλάτωνα, έργο του Σιλαλίωνα.

Ως γνωστόν, η Ακαδήμεια (ή Ακαδήμια ή Ακαδημία) ήταν ένα προάστιο των Αθηνών, σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από το Δίπυλον, λίγο πιο πέρα από το δημόσιον σήμα, την τοποθεσία όπου ήταν θαμμένοι επιφανείς Αθηναίοι και οι πολίτες που σκοτώθηκαν στους πολέμους. Ονομάστηκε έτσι από τον ήρωα Ακάδημο και ήταν αφιερωμένο στην Αθηνά. Εκεί υπήρχαν οι 12 ιερές ελιές, που φυτεύτηκαν από την ελιά της Ακρόπολης και που λέγονταν μορίαι.

Ο Κίμωνας μετέβαλε την ξερή περιοχή της Ακαδημείας σε περίφημο άλσος, το οποίο σεβάστηκαν οι Λακεδαιμόνιοι στις εισβολές τους. Ο Σύλλας όμως το κατέστρεψε όταν πολιόρκησε την Αθήνα. Φαίνεται πως τα δέντρα του ξαναφύτρωσαν, γιατί ο Οράτιος, που σπούδασε εκεί, αναφέρεται στα δέντρα του Ακαδήμου (Επιστολές, Β', ΙΙ 45). Υπήρχαν στην Ακαδήμεια βωμοί του Έρωτα, του Προμηθέα (από όπου ξεκινούσαν οι λαμπαδηδρομίες), των Μουσών, του Ερμή, του Ηρακλή, του Μορίου Διός (προστάτη των ελαιών) και της Αθηνάς.

Κοντά στην Ακαδήμεια βρισκόταν ο τάφος του Πλάτωνα, που είχε κοντά στον Κολωνό ένα εξοχικό σπίτι με κήπο. Όταν εγκατέλειψε το γυμνάσιο της Ακαδημείας, όπου δίδασκε ο Πλάτωνας, εξακολούθησε τη διδασκαλία του σε αυτόν τον κήπο, όπου ίδρυσε ιερό των Μουσών (Μουσείο). Ο άμεσος διάδοχός του Σπεύσιππος έβαλε να στήσουν στον κήπο αγάλματα των Χαρίτων και ένας Πέρσης που λεγόταν Μιθριδάτης έστησε έναν ανδριάντα του Πλάτωνα, έργο του Σιλαλίωνα. Μετά τον Σπεύσιππο (347-339), διαδέχτηκαν τον Πλάτωνα στη διεύθυνση της σχολής –της Παλαιάς Ακαδημείας, όπως ονομάστηκε αργότερα– ο Ξενοκράτης, που δίδαξε από το 339 ώς το 314, ο αστρονόμος Ηρακλείδης ο Ποντικός, ο Φίλιππος ο Οπούντιος, ο Πολέμων ο Αθηναίος (314-270), ο Κράντωρ ο Σολεύς και ο Κράτης ο Αθηναίος.

Τον τελευταίο διαδέχτηκε ο Αρκεσίλαος ο Πιταναίος (315-240 π.Χ.), που δίδασκε πως η ουσία της σοφίας δεν είναι η γνώση των πάντων, αλλά η έρευνα και η προσπάθεια απελευθέρωσης από την πλάνη, και που ίδρυσε τη Μέση Ακαδημία. Τις απόψεις του –σκεπτικιστικές και αντίθετες προς των Στωικών– επιχείρησε να αναπτύξει το 2ο αιώνα π.Χ. ο Καρνεάδης, ιδρυτής της Νέας Ακαδημείας, αλλά με τις σοφιστείες του και με τη ρητορική του έκανε την Πλατωνική Ακαδήμεια απλή ακροαματική επίδειξη, αυτό δηλαδή που θα μισούσε ο Πλάτωνας.

-->
Το 2ο αιώνα π.Χ. ο Αντίοχος ο Ασκαλωνίτης, διδάσκαλος του Κικέρωνα, του Λούκουλλου και του Βρούτου, πραγματοποίησε ένα είδος συνδιαλλαγής με τη Στωική Σχολή και ισχυρίστηκε πως ανασυνέστησε την Παλαιά Ακαδήμεια. Όμως, μόνον έπειτα από τρεις αιώνες η Πλατωνική Ακαδήμεια βρήκε άξια διαδοχή, στους Νεοπλατωνικούς Αμμώνιο Σακκά και Πλωτίνο. Ο Άγγλος ποιητής Μίλτον έγραψε, στον Ανακτημένο Παράδεισό του (IV 244 κ.ε.), για την Πλατωνική Σχολή: «...της Ακαδημείας ο ελαιώνας, καταφύγιο του Πλάτωνος, όπου το αττικό πουλί γλυκολαλεί το καλοκαίρι».
Με σεβασμό και τιμή
ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝ. ΣΑΚΚΕΤΟΣ

loading...