Το μυστήριο του στοιχειωμένου λόφου με τους 100.000 σταυρούς

Μερικά χιλιόμετρα έξω από την πόλη Σιαουλάι, στον βορρά της Λιθουανίας, ένα χωμάτινο ανάχωμα, ένας λόφος με αιώνες πολυτάραχης ιστορίας, μοιάζει να λυγίζει κάτω από το βάρος χιλιάδων σταυρών. Καθώς ο άνεμος φυσά στα χωράφια της λιθουανικής υπαίθρου, περίτεχνα διακοσμημένα ροζάρια ταλαντώνονται πάνω σε μεταλλικούς και ξύλινους σταυρούς, δημιουργώντας ένα παράξενο κι απόκοσμο
μουσικό «χαλί» που ταξιδεύει με τον αέρα.

Είναι γνωστός ως «ο Λόφος των Σταυρών» και η ιστορία του είναι ταραχώδης, γεμάτη πολέμους κι εξεγέρσεις. Αρχαίοι θρύλοι, μυστηριώδη οράματα και αναφορές για «φαντάσματα» περιβάλλουν τον λόφο και οι ακριβείς ρίζες του παραμένουν μυστήριο έως και σήμερα.

«Ο λόφος έχει πολλά μυστικά» δηλώνει στο BBC ο καλλιτέχνης και ιστορικός Vilius Puronas. «Σύμφωνα με τους θρύλους, υπήρχε κάποτε μια εκκλησία εκεί που βρίσκεται σήμερα ο λόφος. Κατά τη διάρκεια τρομακτικής καταιγίδας, ένας κεραυνός χτύπησε την εκκλησία, με αποτέλεσμα όλοι όσοι βρίσκονταν μέσα στον ναό να θαφτούν ζωντανοί κάτω από χώμα και πέτρες. Οι ντόπιοι λένε πως μπορεί κανείς να δει, μόλις χαράζει η αυγή, τα φαντάσματα των μοναχών στους πρόποδες του λόφου.

Στο πέρασμα των αιώνων, η ιστορία του λόφου εμπλουτίστηκε με μαγικές εμφανίσεις, οράματα αγίων και παρουσίες φαντασμάτων.

Ένας άλλος θρύλος λέει πως στις αρχές του 1300, στο σημείο που βρίσκεται ο λόφος υπήρχε ξύλινο κάστρο των παγανιστών βαρόνων της Σαμογίτιας, κρατίδιο κάποτε του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας. Το 1348, το κάστρο καταστράφηκε από το Τάγμα των Αδελφών του Ξίφους, Γερμανούς μοναχούς-πολεμιστές, που είχαν αναλάβει ως αποστολή να εκχριστιανίσουν τη Λιβονία, την ιστορική περιοχή στις βόρειες ακτές της Βαλτικής.

Πολλοί πιστεύουν πως οι Σαμογέτες που επιβίωσαν από τη φοβερή εκείνη μάχη, μάζεψαν τις σορούς των συντρόφων τους και τις έθαψαν. Ο ομαδικός εκείνος τάφος είναι που ουσιαστικά σχημάτισε τον λόφο. Όπως οι μοναχοί που καταπλακώθηκαν από την εκκλησία τους ζωντανοί, έτσι και οι ψυχές των παγανιστών μαχητών λέγεται πως ακόμα στοιχειώνουν τον λόφο τη νύχτα…

Ωστόσο, η πιο γνωστή ιστορία σχετικά με τη δημιουργία του λόφου είναι αυτή ενός απελπισμένου πατέρα, που είδε την κόρη του ξαφνικά να αρρωσταίνει πολύ σοβαρά. Ενώ το κορίτσι ήταν ξαπλωμένο στο νεκροκρέβατό του, ο πατέρας είδε όραμα, μια γυναίκα να του λέει να φτιάξει έναν ξύλινο σταυρό και να τον τοποθετήσει στον κοντινό λόφο.

Εάν το έκανε αυτό, του είπε η γυναίκα στο όραμα, η κόρη του θα σωζόταν. Το πρωί, απεγνωσμένος ο πατέρας έφτιαξε στα γρήγορα έναν ξύλινο σταυρό και έτρεξε να τον τοποθετήσει στον λόφο. Επιστρέφοντας στο σπίτι του, είδε την κόρη του να τον καλωσορίζει, όρθια και υγιής, στην πόρτα του σπιτιού. Είχε γίνει εντελώς καλά. Η ελπιδοφόρα αυτή ιστορία ώθησε πλήθος ανθρώπων να ακολουθήσουν τα βήματα του πατέρα, με την προσδοκία οι προσευχές τους να εισακουστούν.

Δεν τοποθετήθηκαν όμως όλοι οι σταυροί από προσκυνητές. Κάποιοι αποτελούν αναμνηστικό μιας σιωπηλής «εξέγερσης» ή καλύτερα μιας ιστορίας αντίστασης. Αφού επιβίωσε από τις πολιορκίες του μεσαίωνα, τους Γερμανούς εισβολείς και τις εξεγέρσεις του 19ου αιώνα των Λιθουανών κατά του Τσάρου, ο λόφος των Σταυρών αντιμετώπισε μια άλλη απειλή: τη Σοβιετική Ένωση.
Σε μια προσπάθεια να διώξει τον χριστιανισμό από το ανατολικό μπλοκ, η Σοβιετική Ένωση είχε επιχειρήσει πολλές φορές τις δεκαετίες του 1960 και 1970 να ισοπεδώσει τον λόφο. Γκρέμισαν και ίσιωσαν το χώμα, έκαψαν τους ξύλινους σταυρούς και απομάκρυναν τους μεταλλικούς και τους πέτρινους, τους οποίους διέλυσαν για να χρησιμοποιήσουν την πρώτη ύλη τους σε άλλες κατασκευές. Όσοι συνέχιζαν να φέρνουν σταυρούς στο σημείο βρίσκονταν αντιμέτωποι με πρόστιμα και φυλάκιση.

Ωστόσο οι σταυροί πάνω στον λόφο συνέχιζαν να πολλαπλασιάζονται. Τοποθετούνταν τη νύχτα και η τοποθέτησή τους θεωρούνταν πράξη αντίστασης ενάντια στην απόπειρα θρησκευτικής καταπίεσης. Δεκαετίες μετά, η Σοβιετική Ένωση μπορεί να έχει πέσει, οι σταυροί όμως παραμένουν στη θέση τους.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, η τοποθεσία έγινε μαγνήτης για προσκυνητές όλων των δογμάτων: χριστιανικοί σταυροί στέκουν δίπλα σε εβραϊκές επιγραφές και αποσπάσματα από το Κοράνι.

«Ο Λόφος των Σταυρών δεν ανήκει σε κανέναν, στην πραγματικότητα, κι έτσι ανήκει σε όλους μας» συνεχίζει ο Puronas. «Δεν τον διεκδικεί ούτε η εκκλησία ούτε η κυβέρνηση, και οι άνθρωποι που φέρνουν εδώ σταυρούς το κάνουν όχι επειδή τους το είπε κάποιος αλλά επειδή έτσι νιώθουν».
Ο Λόφος των Σταυρών, τη συντήρηση του οποίου έχουν αναλάβει ο δήμος του Σιαουλάι και οι ντόπιοι Φραγκισκανοί μοναχοί, σηκώνει σήμερα «στις πλάτες του» πάνω από 100.000 σταυρούς και άλλα θρησκευτικά αντικείμενα- και ο αριθμός τους διαρκώς μεγαλώνει.

-->
«Για κάποιος, ο Λόφος των Σταυρών είναι σημείο προσευχής και ενδοσκόπησης. Για άλλους, συμβολίζει την αντίσταση σε πιο σκοτεινές εποχές. Και για άλλους είναι μια πινελιά διαφορετικού στη ρουτίνα της καθημερινής ζωής. Και όλοι έχουν δίκιο» καταλήγει ο Puronas.
ΠΗΓΗ
Από το periergaa