Με τη λέξη «σφαιρισμός» οι αρχαίοι μας πρόγονοι, ονόμαζαν όλα τα παιχνίδια που χρησιμοποιούσαν «σφαίρα», δηλαδή τη μπάλα, φτιαγμένη από διάφορα υλικά και σε διάφορα μεγέθη.
Έχουν διασωθεί ενδιαφέρουσες πληροφορίες πολλά είδη αθλημάτων και παιχνιδιών, από την Μυκηναϊκή Εποχή και τα Ρωμαϊκά χρόνια.
Είναι ενδιαφέρουσα, η αρχαιότερη ίσως αναφορά για την
χρησιμοποίηση της «σφαίρας», της μπάλας δηλαδή, όπως την περιγράφει ο Όμηρος, στην Οδύσσεια στην Θ’ Ραψωδία και στους στίχους 372-380.
Η μετάφραση των στίχων από τον Βασίλη Νικόλτση, παρουσιάζει ενδιαφέρον, όχι μόνον για τους φίλους του ποδοσφαίρου, της καλαθόσφαιρας κλπ. Αλλά για όλους όσους ενδιαφέρει η εκπληκτική Ιστορία μας.
Περιγράφει ο Όμηρος: «…Αφού σφαίρα καλή στα χέρια πήραν,/ πορφυρή, που ο τεχνίτης ο Πόλυβος τους εποίησεν, / ο ένας την έριχνε προς τα σκιόεντα νέφη/ κυρτωθείς οπίσω, ο άλλος από την γην υψηλά αρθείς / εύκολα την έπιανε, / προτού με τα πόδια την οδόν αγγίση./ Και αφού την σφαίραν ευθύς άνω πετώντας δοκίμασαν / χόρεψαν έπειτα πάνω στην πολυτρόφα γη / με συχνές εναλλαγές, και οι άλλοι κούροι χειροκροτούσαν / που ήσαν στον αγώνα, και πολύς θόρυβος ωρθωνόταν…».
Προφανώς, περιγράφει ένα άθλημα συνηθισμένοo κατά τους αρχαίους χρόνους, που γινόταν μπροστά σε θεατές και μοιάζει από την περιγραφή, με το σύγχρονο παιχνίδι της «χειρόσφαιρας».
Σε ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στη Σαμοθράκη, από την Αμερικανίδα Αρχαιολόγο Λίζ Ντούσμπερυ το 1958, βρέθηκε πήλινο αντίγραφο μιας αρχαίας μπάλας ποδοσφαίρου, που χρονολογείται μεταξύ 275 και 250 π.Χ. Η αναπαράσταση έδειχνε με σαφήνεια το δερμάτινο φουσκωτό κάλυμμά της, από χοντροφτιαγμένο πηλό, χρώματος ανοιχτού κόκκινου.
Είναι κούφιο και μέσα έχει ένα ‘βόλο’ που κροταλίζει, ενώ στην επιφάνειά του είναι χαραγμένα δώδεκα πολυγωνικά σχήματα και οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι το ομοίωμα σαφέστατα απεικονίζει μπάλα κατασκευασμένη από δερμάτινα κομμάτια, με άνοιγμα για να μπαίνει κύστη ζώου, που γέμιζαν με αέρα, ακριβώς όπως οι σύγχρονες μπάλες ποδοσφαίρου. Αυτό το εντυπωσιακό εύρημα, βρίσκεται στο Μουσείο της Σαμοθράκης.
Πάμπολλα τα παιχνίδια με τη «σφαίρα», δηλαδή τη μπάλα, περιγράφονται ακόμα και από τον Πλάτωνα, και τα περισσότερα είναι άγνωστα σε μας σήμερα.
Ομαδικά παιχνίδια που περιγράφει ο Πλάτωνας και ο Επίκουρος, μοιάζουν πολύ με τα σημερινά.
Ο Επίκουρος, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις «σφαιρομαχίες», παρά σε παιχνίδια «τέρψεως και επιδεξιότητος» όπως περιγράφονται. Στις «σφαιρομαχίες», οι παίκτες χωρίζονταν σε δύο ομάδες πίσω από γραμμή που χάραζαν στο έδαφος.
Σκοπός κάθε ομάδας ήταν να περάσει τη μπάλα με δύναμη πάνω από τους αντιπάλους, και των αντιπάλων να διακόψουν την πορεία της, στέλνοντάς την στην πλευρά των πρώτων. Αυτό το παιχνίδι, υιοθετήθηκε και από τους Ρωμαίους που το μετέδωσαν και στις χώρες που κατέκτησαν.
Ο Γαληνός, στο έργο του «Περί του δια μικράς σφαίρας γυμνασίου», περιγράφει αναλυτικά αγώνισμα, στο οποίο οι αθλητές χρησιμοποιούσαν και τα χέρια τους, αλλά και τα πόδια τους.
Ο Αρριανός μας πληροφορεί ότι το παιχνίδι αυτό παιζόταν από μικρά παιδιά και μεσήλικες, αλλά όχι από εφήβους. Περιγράφεται ακόμα και το απλό παιχνίδι που ονομαζόταν «Εφετίνδα», όπου χάραζαν ένα κύκλο και σε μία απόσταση μια γραμμή, από την οποία οι παίχτες προσπαθούσαν να ρίξουν μέσα στα όρια του κύκλου διάφορα αντικείμενα, όπως μπάλες και βόλους.
Περιγράφει ο Γαληνός και το παιχνίδι «Κερητίζειν», που μοιάζει πολύ με το σημερινό «χόκεϋ» και παιζόταν σε ‘χορταριασμένο’ έδαφος.
Ο Ψευδοπλούταρχος, αναφέρεται σε άγαλμα που παρίστανε τον Ισοκράτη παιδί «κερητίζον», που χρησιμοποιούσε δηλαδή, ένα ραβδί ως κέρατο. Η μπάλα ήταν κατασκευασμένη από ύφασμα ή δέρμα και ήταν παραγεμισμένη με μαλλί προβάτου ή τρίχα αλόγου, ώστε να είναι σκληρή και να αναπηδά ευκολότερα.
Στο «Θεμιστόκλειο Τείχος» στον Κεραμικό, ανακαλύφθηκε επιτύμβιο μνημείο του 510 π.Χ. όπου υπάρχει παράσταση δύο κοριτσιών να παίζουν ένα παιχνίδι με μπάλα, όπως και Αττική «οινοχόη» του 450 π.Χ. όπου υπάρχουν δύο αγόρια σε στάση, που μπορεί να θεωρηθεί ως πρόδρομος του σημερινού κρίκετ. Ας μην διατείνονται λοιπόν οι Άγγλοι ότι είναι οι «εφευρέτες» του κρίκετ ή του ποδοσφαίρου.
Οι αρχαίοι μας πρόγονοι, σίγουρα έπαιζαν κάποιο παιχνίδι με μπάλα που έμοιαζε πολύ με το σημερινό ποδόσφαιρο. Αυτό αποδεικνύεται και από ανάγλυφη παράσταση όπου απεικονίζεται νέος τη στιγμή που ελέγχει την ισορροπία μπάλας.
Για να μην την πιάσει με τα χέρια του, τα έχει πίσω από την πλάτη του! Αυτή η παράσταση, βρίσκεται σε μαρμάρινη επιτύμβια λουτροφόρο λήκυθο του 4ου αιώνα π.Χ. στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Πληροφορίες για διάφορα παιχνίδια με μπάλα, δίνουν επίσης ο Αθηναίος, ο Ισίδωρος, ο Πολυδεύκης και ο Αντιφάνης. «Ουδέν καινόν υπό τον ήλιον», είχαν πει οι αρχαίοι μας πρόγονοι και εξακολουθεί να επαληθεύεται ακόμα και μετά από 2.500 χρόνια.
rodiaki.gr
Από το thesecretrealtruth
loading...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου