Από τις πιο μελανές σελίδες της ελληνικής ιστορίας είναι ο Εμφύλιος πόλεμος που ξεκίνησε το 1943 και μέχρι το 1949 άφησε πίσω του πολλές καταστροφές και μεγάλες απώλειες. Οι κακουχίες, οι αντιξοότητες και η εξαθλίωση του ελληνικού λαού αποτυπώνονταν στην καθημερινή ζωή και μέσω του τραγουδιού.
Άλλωστε η μουσική και το τραγούδι ήταν και είναι το μόνο μέσο των ανθρώπων να τραγουδήσουν τα πάθη τους και να
παρηγορηθούν – ως ένα βαθμό τουλάχιστον. Πολλά από τα τραγούδια της εποχής, τα οποία ακόμα και σήμερα τραγουδάμε πολύ, ανήκουν στην κατηγορία του ρεμπέτικου και του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού.
Αυτά που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι τα ρεμπέτικα και αυτό γιατί θα μπορούσε κανείς, όχι τόσο εύκολα αλλά με μια πιο σχολαστική ματιά, να τα εντάξει σε τρεις κατηγορίες: στα αριστερά, τα δεξιά και σ’εκείνα που δεν υιοθέτησαν καμία ταμπέλα.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής τα περισσότερα τραγούδια μιλούσαν για τους μαυραγορίτες, όπως τα δυο τραγούδια του Γενίτσαρη, τα «Οι Λαλάδες» που τραγούδησε η Χ. Αλεξίου και «Οι Μαυραγορίτες» που ακούστηκε από τον Γ.Νταλάρα. Ακόμη ένα που ξεχωρίζει και έχει επίσης ερμηνεύσει ο Γ.Νταλάρας είναι το «Χαϊδάρι» σε στίχους του Μάρκου Βαμβακάρη και μουσική του γιου του, Στέλιου.
Γρήγορα, όμως, γράφτηκαν και τραγούδια που αναφέρονταν στους δωσίλογου που συμμετείχαν σε μπλόκα όπως τα «Μπλόκος» του Τσιτσάνη, «Ο Μπλόκος της Κοκκινιάς» του Νίκου Δημόπουλου και «Στέλιος Καρδάρας» του Μ. Γενίτσαρη. Υπάρχουν, βέβαια, και αρκετά ρεμπέτικα τραγούδια που αναφέρονται στον ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ.
Τέτοια τραγούδια είναι τα «ΕΑΜ», «Να ‘ναι γλυκό το βόλι» και «Άρης Βελουχιώτης» το οποίο ερμηνεύουν το 1980 οι Νταλάρας, Γλυκερία και Δ. Κοντογιάννης. Ο Άρης Βελουχιώτης έχει πρωταγωνιστήσει και σε πολλά άλλα τραγούδια όπως το «ο Άρης κάνει πόλεμο» το οποίο έχουν ερμηνεύσει οι Γιώργος Τζαβέλλας και Μίκης Θεοδωράκης.
Το τραγούδι αυτό γράφτηκε, προφανώς από ελασίτες, με αφορμή τη μάχη του Μικρού Χωριού με τους Ιταλούς. Και ο Στράτος Παγιουμτζής, όμως, έγραψε ένα τραγούδι αποτυπώνοντας το πνεύμα των ημερών με τίτλο «Πόσες καρδούλες κλάψανε».
Επιπρόσθετα, υπάρχουν και τραγύδια που αναφέρονται στα Δεκεμβριανά. Ένα από αυτά είναι το «Μας πήραν την Αθήνα» του οποίου ο συνθέτης μας είναι άγνωστος και ένα δεύτερο είναι το «Βάρκα γιαλό» του Τσιτσάνη. Το τελευταίο, αν και δεν ηχογραφήθηκε ποτέ στην αρχική του εκτέλεση, κάνει λόγο για την περιπέτεια των αιχμαλώτων που συνέλαβαν οι Άγγλοι και μετέφεραν στην Ελ ντάμπα. Το 1944 γράφεται, επίσης, το «Γιούπι-για» που τραγουδήθηκε περισσότερο για πολιτικό σχολιασμό.
Ο Βασίλης Τσιτσάνης έγραψε πολλά τραγούδια για τον Εμφύλιο και τραγουδήθηκαν πολύ. Ανάμεσα τους τα «Πέρασαν, έφυγαν οι χρόνοι της σαπίλας» και «Ζήτω το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ». Το εμβληματικό «Συννεφιασμένη Κυριακή» γράφτηκε στην Θεσσαλονίκη, ηχογραφήθηκε αργότερα, με τον Τσαουσάκη και την Μπέλλου.
Μαζί με τον Τσιτσάνη, οι Απόστολος Καλδάρας και Μπάμπης Μπακάλης έγραψαν τα πιο δημοφιλή τραγούδια του Εμφυλίου. Εκτός από τα παραπάνω , ρεμπέτικα που ακούγονται και σήμερα είναι «Κάποια μάνα αναστενάζει», «Κάνε λιγάκι υπομονή», «Έχω να λάβω γράμμα σου», «Ο ανταρτόπληκτος», «Ο τραυματίας», «Η φυλακισμένη», «Για στάσου Χάρε», «Σ’ ένα βράχο φαγωμένο» «Μπρος στο ρημαγμένο σπίτι», «Ως πότε πια τέτοια ζωή» και «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι». Κάποια από τα τραγούδια που έγραψε ο Τσιτσάνης αναφέρονται στους εξόριστους όπως τα «Το όνειρο της αδερφής», «Διώξε με, μάνα, διώξε με», «Χτίζουν και γκρεμίζουν κάστρα» και «Κατηγορώ την κοινωνία». Ένα, επίσης, πολύ δημοφιλές τραγούδι είναι το «Σαν απόκληρος γυρίζω» που ηχογραφήθηκε το 1950 με ερμηνεύτρια την Σωτηρία Μπέλλου.
Ο Μάρκος Βαμβακάρης, έγραψε και αυτός με τη σειρά του τραγούδια για εκείνη την εποχή αλλά είναι ένα ρεμπέτικο που ξεχωρίζει. Ο τίτλος αυτού είναι «Τέτοια ζωή με βάσανα» που ηχογραφήθηκε το 1948.
Ο Παπαϊωάννου έχει γράψει το συγκλονιστικό «Γυρισμό» που τραγούδησε ο Οδυσσέας Μοσχονάς το 1950, για τους εξόριστους και τους φυλακισμένους. Οι Ευγενικός και Μοσχονάς τραγούδησαν το «Η νοσοκόμα».Το τραγούδι του Οδυσσέα Μοσχονά, «Ο αδερφός τον αδερφό»,γραμμένο το 1948, ερμηνεύτηκε από το Γ. Νταλάρα. Το επόμενο τραγούδι «Στα Γιάννενα μέσα στου Φιξ» γράφτηκε μέσα στη φυλακή, το 1947, από τον Πειραιώτη συνθέτη Γιώργο Κάρλα.
-->
Άλλωστε η μουσική και το τραγούδι ήταν και είναι το μόνο μέσο των ανθρώπων να τραγουδήσουν τα πάθη τους και να
παρηγορηθούν – ως ένα βαθμό τουλάχιστον. Πολλά από τα τραγούδια της εποχής, τα οποία ακόμα και σήμερα τραγουδάμε πολύ, ανήκουν στην κατηγορία του ρεμπέτικου και του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού.
Αυτά που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι τα ρεμπέτικα και αυτό γιατί θα μπορούσε κανείς, όχι τόσο εύκολα αλλά με μια πιο σχολαστική ματιά, να τα εντάξει σε τρεις κατηγορίες: στα αριστερά, τα δεξιά και σ’εκείνα που δεν υιοθέτησαν καμία ταμπέλα.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής τα περισσότερα τραγούδια μιλούσαν για τους μαυραγορίτες, όπως τα δυο τραγούδια του Γενίτσαρη, τα «Οι Λαλάδες» που τραγούδησε η Χ. Αλεξίου και «Οι Μαυραγορίτες» που ακούστηκε από τον Γ.Νταλάρα. Ακόμη ένα που ξεχωρίζει και έχει επίσης ερμηνεύσει ο Γ.Νταλάρας είναι το «Χαϊδάρι» σε στίχους του Μάρκου Βαμβακάρη και μουσική του γιου του, Στέλιου.
Γρήγορα, όμως, γράφτηκαν και τραγούδια που αναφέρονταν στους δωσίλογου που συμμετείχαν σε μπλόκα όπως τα «Μπλόκος» του Τσιτσάνη, «Ο Μπλόκος της Κοκκινιάς» του Νίκου Δημόπουλου και «Στέλιος Καρδάρας» του Μ. Γενίτσαρη. Υπάρχουν, βέβαια, και αρκετά ρεμπέτικα τραγούδια που αναφέρονται στον ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ.
Τέτοια τραγούδια είναι τα «ΕΑΜ», «Να ‘ναι γλυκό το βόλι» και «Άρης Βελουχιώτης» το οποίο ερμηνεύουν το 1980 οι Νταλάρας, Γλυκερία και Δ. Κοντογιάννης. Ο Άρης Βελουχιώτης έχει πρωταγωνιστήσει και σε πολλά άλλα τραγούδια όπως το «ο Άρης κάνει πόλεμο» το οποίο έχουν ερμηνεύσει οι Γιώργος Τζαβέλλας και Μίκης Θεοδωράκης.
Το τραγούδι αυτό γράφτηκε, προφανώς από ελασίτες, με αφορμή τη μάχη του Μικρού Χωριού με τους Ιταλούς. Και ο Στράτος Παγιουμτζής, όμως, έγραψε ένα τραγούδι αποτυπώνοντας το πνεύμα των ημερών με τίτλο «Πόσες καρδούλες κλάψανε».
Επιπρόσθετα, υπάρχουν και τραγύδια που αναφέρονται στα Δεκεμβριανά. Ένα από αυτά είναι το «Μας πήραν την Αθήνα» του οποίου ο συνθέτης μας είναι άγνωστος και ένα δεύτερο είναι το «Βάρκα γιαλό» του Τσιτσάνη. Το τελευταίο, αν και δεν ηχογραφήθηκε ποτέ στην αρχική του εκτέλεση, κάνει λόγο για την περιπέτεια των αιχμαλώτων που συνέλαβαν οι Άγγλοι και μετέφεραν στην Ελ ντάμπα. Το 1944 γράφεται, επίσης, το «Γιούπι-για» που τραγουδήθηκε περισσότερο για πολιτικό σχολιασμό.
Ο Βασίλης Τσιτσάνης έγραψε πολλά τραγούδια για τον Εμφύλιο και τραγουδήθηκαν πολύ. Ανάμεσα τους τα «Πέρασαν, έφυγαν οι χρόνοι της σαπίλας» και «Ζήτω το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ». Το εμβληματικό «Συννεφιασμένη Κυριακή» γράφτηκε στην Θεσσαλονίκη, ηχογραφήθηκε αργότερα, με τον Τσαουσάκη και την Μπέλλου.
Μαζί με τον Τσιτσάνη, οι Απόστολος Καλδάρας και Μπάμπης Μπακάλης έγραψαν τα πιο δημοφιλή τραγούδια του Εμφυλίου. Εκτός από τα παραπάνω , ρεμπέτικα που ακούγονται και σήμερα είναι «Κάποια μάνα αναστενάζει», «Κάνε λιγάκι υπομονή», «Έχω να λάβω γράμμα σου», «Ο ανταρτόπληκτος», «Ο τραυματίας», «Η φυλακισμένη», «Για στάσου Χάρε», «Σ’ ένα βράχο φαγωμένο» «Μπρος στο ρημαγμένο σπίτι», «Ως πότε πια τέτοια ζωή» και «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι». Κάποια από τα τραγούδια που έγραψε ο Τσιτσάνης αναφέρονται στους εξόριστους όπως τα «Το όνειρο της αδερφής», «Διώξε με, μάνα, διώξε με», «Χτίζουν και γκρεμίζουν κάστρα» και «Κατηγορώ την κοινωνία». Ένα, επίσης, πολύ δημοφιλές τραγούδι είναι το «Σαν απόκληρος γυρίζω» που ηχογραφήθηκε το 1950 με ερμηνεύτρια την Σωτηρία Μπέλλου.
Ο Μάρκος Βαμβακάρης, έγραψε και αυτός με τη σειρά του τραγούδια για εκείνη την εποχή αλλά είναι ένα ρεμπέτικο που ξεχωρίζει. Ο τίτλος αυτού είναι «Τέτοια ζωή με βάσανα» που ηχογραφήθηκε το 1948.
Ο Παπαϊωάννου έχει γράψει το συγκλονιστικό «Γυρισμό» που τραγούδησε ο Οδυσσέας Μοσχονάς το 1950, για τους εξόριστους και τους φυλακισμένους. Οι Ευγενικός και Μοσχονάς τραγούδησαν το «Η νοσοκόμα».Το τραγούδι του Οδυσσέα Μοσχονά, «Ο αδερφός τον αδερφό»,γραμμένο το 1948, ερμηνεύτηκε από το Γ. Νταλάρα. Το επόμενο τραγούδι «Στα Γιάννενα μέσα στου Φιξ» γράφτηκε μέσα στη φυλακή, το 1947, από τον Πειραιώτη συνθέτη Γιώργο Κάρλα.
Τέλος το τραγούδι «Καταστροφή» του Μανώλη Χιώτη ανήκει και αυτό στην κατηγορία των ρεμπέτικων της περιόδου εκείνης και ερμηνεύτηκε από τους Τάκη Μπίνη και η Στέλλα Χασκήλ.
https://sites.google.com/
Από το pisostapalia
loading...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου